Przysporzenie majątkowe pracownika z tytułu realizacji praw wynikających z instrumentów finansowych w ramach programu motywacyjnego, nie podlega oskładkowaniu, pod warunkiem, że nie stanowi przychodu ze stosunku pracy. W związku z tym nie należy odprowadzać od niego składek ZUS.
Interpretacja ZUS
Gdańsk, dnia 28 września 2016 r.
DI/100000/43/879/2016
DECYZJA NR 380
Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r, o swobodzie działalności gospodarczej (t. j.: Dz. U. z 2015 r., poz. 584 ze zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz. U. z 2016 r., poz. 963), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku przedsiębiorcy (…) z siedzibą w (…) z dnia 2 sierpnia 2016 r., złożonym w dniu 10 sierpnia 2016 r. w części dotyczącym nieuwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne ewentualnych korzyści ekonomicznych uzyskanych przez osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę z tytułu realizacji praw wynikających z instrumentów finansowych w ramach programu motywacyjnego.
UZASADNIENIE
Dnia 10 sierpnia 2016 r. wpłynął do. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wniosek przedsiębiorcy (…) z siedzibą (…) w o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 30 sierpnia 2016 r., doręczonym w dniu 2 września 2016 r.
Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że jest podmiotem z siedzibą na terytorium Polski. W celu zwiększenia motywacji pracowników pełniących kluczowe funkcje w Spółce (tj. zasadniczo stanowiska kierownicze) do podnoszenia wyników finansowych Spółki, wnioskodawca planuje wprowadzenie programu motywacyjnego. W szczególności celem wprowadzenia Programu jest powiązanie interesów Spółki oraz uczestników programu i osiąganie przez Spółkę jak najlepszych wyników finansowych. Udział w Programie będzie mieć charakter dobrowolny.
Przedsiębiorca zaznacza, że Programem mają zostać objęci kluczowi pracownicy, a także członkowie zarządu, którym zostanie złożona propozycja udziału w Programie.
Program będzie regulowany przez:: (I) regulamin programu motywacyjnego wprowadzony uchwałą wspólników Spółki oraz (II) szczegółowe, indywidualne umowy cywilnoprawne zawierane pomiędzy Spółką a Uczestnikami.
Zgodnie z założeniami Programu, Uczestnicy będę mieli prawo do warunkowego otrzymania w przyszłości kwoty świadczenia pieniężnego wskutek realizacji praw wynikających z nabytych przez nich instrumentów finansowych, opartych o określone wskaźniki finansowe. Instrumenty pochodne będą emitowane przez Spółkę.
Na mocy Umowy nastąpi kreacja pochodnych instrumentów finansowych, w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2014 r. poz. 94 ze zm.).
Wnioskodawca dodaje, że prawo do przyznania oraz realizacji Jednostek Uczestnictwa nie będzie wynikać z treści umów o pracę czy innych stosunków łączących Uczestnika Programu ze Spółką i nie będzie podstawą do wysuwania roszczeń w stosunku do Spółki w tym zakresie. Podpisanie Umowy nie gwarantuje w szczególności dalszego zatrudnienia Uczestnikowi Programu i nie jest w żaden sposób elementem umowy o pracę. W szczególności kwota z tytułu realizacji praw wynikających z Jednostek Uczestnictwa i wypłacana Uczestnikom w ramach Programu nie będzie stanowić elementu wynagrodzenia z tytułu stosunku o pracę, powołania lub innego stosunku łączącego Uczestnika Programu ze Spółką.
Regulamin i Umowa łącząca Spółkę z Uczestnikiem przewidują następujące zasady Programu:
1.Uczestnikom przyznane zostaną nieodpłatnie jednostki uczestnictwa, które w ocenie Spółki stanowią finansowy instrument pochodny, a tym samym spełniają definicję instrumentu finansowego w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c) ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 94 z późn. zm.).
2.Prawo realizacji jednostek uczestnictwa będzie uwarunkowane od łącznego spełnienia 2 przesłanek, tj.:
– uzyskania przez Spółkę zysku netto za ostatni rok obrotowy,
– pozostawania przez Uczestnika za ostatni rok obrotowy w stosunku pracy, powołania lub innego stosunku łączącego go ze Spółką; w przypadku jeżeli Uczestnik pozostawał w powyższych stosunkach jedynie przez część roku obrotowego, to kwota z tytułu realizacji jednostek uczestnictwa będzie określana proporcjonalnie do czasu pozostawania w stosunku pracy, powołania lub innego stosunku łączącego go ze Spółką; w zaokrągleniu do pełnych miesięcy.
3.Uczestnicy nie mogą zbywać, obciążać czy przenosić na rzecz osób trzecich, jednostek Uczestnictwa, natomiast w przypadku śmierci Uczestnika jednostki uczestnictwa podlegają dziedziczeniu na zasadach ogólnych.
Przedsiębiorca dodaje, że Jednostka Uczestnictwa będzie niezbywalnym, warunkowym prawem majątkowym, którego wykonanie będzie mogło nastąpić w przyszłości wyłącznie przez rozliczenie pieniężne, a jego cena zależeć będzie od wartości instrumentu bazowego. Instrumentem bazowym będzie zysk netto Spółki za dany kwartał, zawarty w zatwierdzonym przez walne zgromadzenie wspólników na podstawie kwartalnego sprawozdania finansowego Spółki osiągnięty na poziomie nie niższy niż ten określony w Regulaminie i Umowie. Rozliczenie pieniężne Jednostek Uczestnictwa, w postaci wypłaty na rzecz Uczestników środków pieniężnych nastąpi na żądanie Uczestników zgłoszone w terminie do 3 miesięcy od dnia ogłoszenia wartości Wskaźnika za dany okres rozliczeniowy.
Fakt przystąpienia do Programu nie daje Uczestnikom żadnych natychmiastowych ani pewnych co do wartości korzyści, gdyż ewentualna wypłata kwoty z tytułu rozliczenia pieniężnego uzależniona jest od kształtowania się wartości wskaźnika.
W związku z organizacją Programu Spółka będzie ponosić wydatki związane z jego funkcjonowaniem i obsługą.
W związku z powyższym wnioskodawca kieruje pytanie czy mając na względzie przedstawiony stan faktyczny, wypłata wynagrodzenia z tytułu Jednostek Uczestnictwa nie stanowi podstawy do wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz w związku z tym po stronie Wnioskodawcy, w zakresie wypłaty z tytułu realizacji prawa wynikających z Jednostek Uczestnictwa nie wystąpi obowiązek pełnienia funkcji płatnika składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.
Zdaniem Wnioskodawcy, mając na względzie przedstawiony stan faktyczny, wypłata wynagrodzenia z tytułu Jednostek Uczestnictwa nie stanowi podstawy do wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz w związku z tym po stronie Wnioskodawcy, w zakresie wypłaty z tytułu realizacji prawa wynikających z Jednostek Uczestnictwa nie wystąpi obowiązek pełnienia funkcji płatnika składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne.
Zgodnie z art. 4 ust. 9 ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.) „przychód – przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy oraz przychody z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania.”
Natomiast art. 18 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych określa źródła dochodu stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w zależności od przynależności do określonej grupy ubezpieczonych. Do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wliczane są przede wszystkim przychody, o których mowa w art. 4 pkt 9 ww. ustawy (art. 18 ust. 1 USUS), przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 585 ze zm.), stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło (art. 18 ust. la USUS), kwota uposażenia, stypendium, zasiłku, świadczenia socjalnego lub przychód z tytuły pełnienia funkcji w radzie nadzorczej (art. 18 ust. 4 USUS), wynagrodzenia za pracę (art. 18 ust. 4a USUS).
Jednocześnie, przychód z kapitałów pieniężnych nie został wskazany w ww. katalogu źródeł przychodu będących podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zgodnie z art. 20 ust. 1 USUS, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe oraz ubezpieczenia wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i ubezpieczenia rentowe.
Wnioskodawca podkreśla, że mając na uwadze fakt, że realizacja praw wynikających z Jednostek Uczestnictwa, stanowiących instrument finansowy w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, nie powoduje powstania po stronie Uczestników przychodów z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy lub innych powodujących powstanie obowiązku w zakresie ubezpieczeń społecznych, lecz skutkuje uzyskaniem przez Uczestników przychodów z kapitałów pieniężnych, Spółka nie jest zobowiązana do działania w charakterze płatnika składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.
W konsekwencji brak jest podstawy prawnej do uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne jakichkolwiek należności z tytułu realizacji pochodnych instrumentów finansowych.
Wnioskodawca dodaje, że zgodnie z art. 18 w zw. z art. 20 ust. 1 USUS jest przepis § 2 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 kwietnia 2008 r. w sprawie szczególnych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru zobowiązany jest ZUS (Dz. U. Nr 78, poz. 465 ze zm.), zgodnie z którym dla każdego ubezpieczonego, dla którego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnik składek w imiennym raporcie miesięcznym i imiennym raporcie miesięcznym korygującym sporządzonym za tego ubezpieczonego oraz w deklaracji rozliczeniowej i deklaracji rozliczeniowej korygującej uwzględnia należne składki na ubezpieczenia społeczne od wszystkich dokonanych lub pozostawionych do dyspozycji ubezpieczonego wypłat – od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego, którego dekoracja dotyczy – stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, z uwzględnieniem ograniczenia, o którym mowa w art. 19 USUS. Tym samym uzyskanie przychodu z realizacji praw wynikających z Jednostek Uczestnictwa uzyskanych w ramach Programu nie stanowi podstawy od uwzględnienia wartości przychodu z tego tytułu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
W ocenie Spółki, co wynika wprost z ustawy o obrocie instrumentami finansowymi w związku z art. 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód uzyskany z tytułu realizacji praw wynikających z Jednostek Uczestnictwa należy zakwalifikować do kategorii przychodów z kapitałów pieniężnych, gdyż Jednostka Uczestnictwa stanowi instrument finansowy zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. W rezultacie, skoro wykreowane Programem Jednostki Uczestnictwa są pochodnymi instrumentami finansowymi, w ocenie Spółki ewentualny przychód z tego tytułu będzie dla Uczestników przychodem z kapitałów pieniężnych, a więc w zakresie wypluty z tytułu realizacji instrumentów Finansowych nie wystąpi obowiązek pełnienia funkcji płatnika składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.
Przedsiębiorca podkreśla, że Program zakłada wprowadzenie oferowanie Jednostek Uczestnictwa określonej grupie pracowników, jednak podstawą ich kreacji są oddzielne, zewnętrzne zasady Programu, które są niezależne ryp, od zawartych umów o pracę. Jednostki Uczestnictwa są nabywane przez Uczestników jak element Programu. Wartość każdej Jednostki Uczestnictwa zależna jest od zmiennych wartości Wskaźnika. Na jego wysokość mają wpływ warunki zewnętrzne i ogólna kondycja ekonomiczna Spółki oraz uwarunkowania rynku. Osiągnięcie określonych wyników uzależnione jest od wielu niezależnych od siebie czynników, a nie wyłącznie działań podejmowanych przez poszczególnych Uczestników. Ponadto pamiętać należy, że uzyskanie ewentualnych korzyści jest niepewne.
W konsekwencji, uwzględniając powyższe Spółka nie ma obowiązku poboru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Uzupełniając wniosek pismem z dnia 30 sierpnia 2016 r., doręczonym w dniu 2 września 2016 r. wnioskodawca wskazał, że ewentualna korzyść ekonomiczna uzyskana przez pracowników z tytułu realizacji praw wynikających z instrumentów finansowych w ramach programu motywacyjnego nie będzie stanowić przychodu z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu art, 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W przedmiotowym przypadku ewentualna korzyść ekonomiczna uzyskana przez pracowników z tytułu realizacji praw wynikających z instrumentów finansowych w ramach programu motywacyjnego stanowić będzie przychód wskazany w art. 17 ww. powołanej ustawy.
Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:
Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, uznać należy za prawidłowe.
Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.
Zgodnie natomiast z art.83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art.10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.
Jednoznaczny sposób ujęcia w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie pisemnej interpretacji, uniemożliwia Zakładowi wydanie interpretacji w sprawach dotyczących m.in. rozstrzygnięcia czy dany składnik wynagrodzenia stanowi przychód ze stosunku pracy. Jak stanowi art. 10a ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zasady i tryb udzielania interpretacji przepisów prawa podatkowego reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.). Dlatego też, Zakład wydając interpretację w danej sprawie poprzestaje na oświadczeniu wnioskodawcy, iż świadczenia, o których stanowi wniosek stanowią bądź nie stanowią przychodu pracownika ze stosunku pracy, traktując takie oświadczenie jako element opisu zdarzenia przyszłego.
Nadmienić w tym miejscu należy także, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego.
Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.
Za przychody ze stosunku pracy uwaga się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Dla rozstrzygnięcia, czy dany przychód stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, a w konsekwencji czy powstaje obowiązek opłacania składek m.in. na te ubezpieczenia, decydujące znaczenie ma, czy dla celów podatkowych zostanie on zakwalifikowany jako przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.
Rzeczony przychód w sytuacji opisanej we wniosku nie został przez wnioskodawcę zakwalifikowany jako przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.
W związku z powyższym stanowisko wnioskodawcy wskazujące, że świadczenia o których mowa we wniosku nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uznać należy za prawidłowe.
Powyższe ma zastosowanie również w odniesieniu do składek na ubezpieczenie zdrowotne zgodnie bowiem z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 581 ze zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.
W konsekwencji, wartość przychodów uzyskanych z tytułu realizacji praw wynikających z instrumentów finansowych przez osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składek także na ubezpieczenie zdrowotne.
Podkreślenia wymaga również fakt, iż jednoznaczny sposób ujęcia w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie pisemnej interpretacji, uniemożliwia Zakładowi ustalenia czy przedsiębiorca posiada lub nie status płatnika składek, innymi słowy czy przedsiębiorca jest zobowiązany do działania w charakterze płatnika składek. Ustalenie tego statusu nie jest możliwe w drodze wydania pisemnej interpretacji, Rozstrzygnięcie takiej kwestii nie wymaga zastosowania przepisów, z których wynika bezpośrednio obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.
POUCZENIE
Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.
Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (…)
Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.
źródło: http://www.zus.pl/
